Hoe reageren levende cellen op de wereld om zich heen? In dit proefje doe je onderzoek naar de werking van enzymen die chemische processen versnellen. Enzymen zijn moleculen die er voor zorgen dat er bij alle levende organismen chemische reacties plaatsvinden. In dit proefje met enzymen en waterstofperoxide onderzoek je hoe enzymen een chemische proces versnellen.
Nodig:
- 1 aardappel
- aardappelmesje
- 80 ml. waterstofperoxide
- kleine maatbeker
- pen en papier
Stappen:
In dit proefje gebruik je een aardappel om enzymen en waterstofperoxide te onderzoeken. Je onderzoekt daarbij hoe enzymen werken aan het afbreken van materialen. Je kijkt ook of enzymen helpen bij het afbreken van waterstofperoxide in water en zuurstof. Tot slot onderzoek je of de werking van enzymen nog beïnvloed wordt door verschillende temperaturen van de aardappel.
Neem nu je aardappel en verdeel hem in drie gelijke stukken. Je verdeelt de drie onderdelen daarna. De eerste leg je op een plek op het aanrecht. Dit stuk aardappel blijft op kamertemperatuur.
Het tweede stuk aardappel doe je in de vriezer. Zorg dat je het stuk minimaal 30 minuten in de vriezer houdt. Het is belangrijk dat het goed koud is.
Het derde stuka aardappel kan je even koken in een pannetje. Voor dit proefje is het belangrijk dat je stuk aardappel minimaal 5 minuten gekookt is.
Als je alle drie je stukken aardappel klaar hebt kan het experiment beginnen.
Snij en stamp het stukje aardappel dat op kamertemperatuur is fijn. Als het goed gestampt is neem je ongeveer de hoeveelheid van een lepel en doe je de in de maatbeker. Doe er daarna waterstofperoxide bij. Voeg genoeg waterstofperoxide toe dat het stukje aardappel helemaal bedekt is. Kijk wat er gebeurt en schijf op wat je ziet. Spoel als je klaar bent de beker om.
Neem nu het tweede stukje aardappel. Stamp dit ook fijn en doe ongeveer een lepel vol in de maatbeker. Voeg ook hier waterstofperoxide aan toe tot het volledig bedekt is. Observeer wat er met de aardappel n de enzymen en waterstofperoxide gebeurt en schrijf op wat je ziet. Ook na dit proefje spoel je de beker weer goed om.
Neem nu het derde, gekookte stukje aardappel. Stamp dit stukje fijn en doe ongeveer een lepel vol in de maatbeker. Schenk hierna wat waterstofperoxide in de maatbeker tot de gestampte aardappel geheel bedekt is met een laagje waterstofperoxide. Bekijk goed wat er gebeurt en schrijf op wat je ziet.
Vragen:
- Wat zag je toen je waterstofperoxide bij de aardappel op kamertemperatuur deed?
- Wat zag je toen je waterstofperoxide bij de bevroren aardappel deed?
- Wat zag je toen je waterstofperoxide bij de gekookte aardappel?
- Welke stukje aardappel loste het beste op in de waterstofperoxide en welke het slechtste?
- Hoe denk jij dat de verschillen komen?
Meer weten?
Het zal je tijdens het proefje zijn opgevallen dat de verschillende aardappels anders reageren met de waterstofperoxide. De reden hiervoor is dat enzymen gevoelig zijn voor temperatuur. De enzymen in de gekookte aardappel zijn bijna allemaal kapotgegaan tijdens het koken hierdoor kunnen de enzymen en waterstofperoxide niet meer reageren. Bij de bevroren aardappel gaat het ook langzaam, maar daar verschijnen wel belletjes. De lage temperatuur vertraagt de katalyse enzymen om hun werkt te doen. Bij de aardappel op kamertemperatuur gaat dit het beste. Dit komt doordat de enzymen het beste werken op kamertemperatuur.
Wil je dit een keertje onderzoeken in een echt lab? Ga dan op bezoek bij Winclove tijdens het Weekend van de Wetenschap. Wil je meer in detail weten hoe de afbraak door enzymen er uit ziet? Combineer dit proefje dan met het proefje “Leven in de sloot” en leg ministukjes aardappel onder de microscoop.