Heb jij wel eens een stik fruit op het aanrecht laten liggen? Soms iets langer dan dat eigenlijk goed is? Dan is het je vast opgevallen dat hij vergaat en verrot. In dit proefje onderzoek je hoe verschillende bacteriën, schimmels en gisten een perzik afbreken en wat je kan doen om dit proces te vertragen.
Nodig:
- 1 perzik, appel of ander stuk fruit
- mesje
- 4 kleine bakjes
- 100 ml citroensap
- 100 ml azijn
- 100 ml zout water (1 eetlepel zout per 100 ml warm water)
Stappen:
Je werkt met een mes. Vraag dus aan een volwassene om je te helpen of even op te letten zodat je niet in je vinger snijdt.
Pak de perzik en snij hem in vier gelijke stukken. Het makkelijkste gaat dat door de perzik eerst in twee stukken te snijden en die ook weer door de helft te snijden.
Leg hierna elk stuk perzik in een apart bakje. Het eerste bakje laat je leeg. Dit is je controle-perzik. De tweede bakje vul je met citroensap. Zorg dat je bakje zo groot is dat je het hele stuk perzik kan bedekken met citroensap.
Na het eerste bakje kan je het tweede en derde bakje vullen met perzik en daarna voeg je azijn of zout water toe. Zorg dat elke bakje ongeveer evenveel perzik heeft en evenveel vloeistof. Als je een grote perzik gebruikt kan het dus zijn dat je 150 ml citroensap nodig hebt. Dan gebruik je dus ook 150 ml azijn en 150 ml zout water.
Als je klaar bent met de vier bakjes kan je ze apart zetten. Zorg dat ze een droge en koele plek hebt om de bakjes te bewaren. Je kan ze daar een week laten staan. Als je na een week gaat kijken zie je de verschillen tussen de vier bakjes.
Vragen:
- Wat is er gebeurt met het eerste stukje?
- Welke van de drie andere stukken is gaan schimmelen?
- Welke stukje is het minst bedorven?
- Maak een top drie van de verschillende methodes.
Meer weten?
De bacteriën, schimmels en gisten die een perzik afbreken hebben daarvoor allerlei dingen nodig. De voornaamste zijn suiker, vocht en warmte.
Je kan eten beschermen tegen warmte door het te bewaren in de koelkast. Het meeste eten in de koelkast blijft langer goed dat eten dat je buiten de koelkast legt.
Je kan eten ook inmaken. Kijk maar eens naar ingemaakte uitjes of augurken. Inmaken doe je met azijn. Het zuur van azijn werkt goed tegen bacteriën en schimmels Hierdoor konden in dit proefjes de bacteriën en schimmels geen perzik afbreken.
Zout onttrekt vocht uit je eten. Door de perzik in zout water te bewaren, was er geen vocht om de perzik te laten rotten.
Je kan dit proefje nog eens doen met andere stoffen. Probeer je perzik eens te bewaren op een warme plek, in de zon of door het te bewaren in water met soda of water met zuiveringszout.
Wil je meer weten of bacteriën en schimmels? Ga dan een keertje naar Micropia in Amsterdam. Daar doen ze heel veel onderzoek naar verschillende bacteriën, schimmels en gisten. Die noemen ze ook wel micro-organismen. Wil je zelf onderzoek doen naar micro-organismen. Leg dan eens wat slootwater onder een microscoop.