Erosie is een moeilijk woord voor slijtage. Niet de slijtage van je shirt of je schoenen, maar de slijtage van de grond en de bergen. Een berg kan bijvoorbeeld voor een deel verdwijnen als er lang genoeg water over stroomt. In dit proefje ga je erosie verder onderzoeken.
Nodig:
- kartonnen of plastic beker
- priem
- schaar
- drinkrietje
- klei
- oude bakplaat
- zand of aarde
- 3 grote kiezelstenen
- 500 ml water
Stappen:
Het beste is om dit proefje buiten te doen. Als dat niet kan, kan het natuurlijk ook binnen, maar zorg dan dat het water ook kan opvangen. Leg in dat geval ook een paar handdoeken of een dweil klaar.
Pak het bekertje en prik een gaatje in de zijkant. Zorg dat het gat ongeveer een centimeter boven de bodem zit. Knip nu het drinkrietje in twee stukken. Schuif een helft door het gaatje zodat hij nog een paar centimeter uitsteekt. Je kan het gaatje nu afdichten met de klei.
Vul het bakblik met een laagje zand en aarde. Maak de bovenkant glad, zodat je een mooie gevulde bakplaat hebt met zand.
Leg het bakblik nu schuin op de grond en leg onder een kant een steen. Als je geen steen hebt, dan kan je ook wat zand pakken, een blok hout of een leeg pak sap. Het maakt niet uit wat je gebruikt, zolang het bakblik maar schuin staat en 1 kant ongeveer 6 centimeter van de grond komt.
Ze de beker nu aan de hoge kant van het bakblik met het rietje boven het zand. Zet je vinger tegen de opening van het rietje en giet met je andere hand de beker vol met water. Als de beker vol is, laat je het rietje los. Kijk nu goed hoe het water naar beneden loopt.
Probeer het bakblik nog schuiner te zetten. Zeker 10 tot 12 centimeter van de grond. Zet je vinger weer op het rietje terwijl je de beker vult met water. Herhaal het proefje en kijk weer goed hoe het water nu naar beneden loopt.
Bedek het bakblik nog een keer met zand. Leg er nu een paar kiezelstenen voor het rietje. Druk het rietje weer dicht en vul de beker met water. Laat het water weer lopen en kijk goed wat er gebeurt als het water de kiezelstenen raakt.
Vragen:
- Wat gebeurt er als het water de eerste keer naar beneden loopt?
- Zie je iets anders als het bakblik schuiner staat?
- Wat gebeurt er met het water als je er een kiezelsteen voor legt?
- Is het anders als je meer kiezelstenen gebruikt?
Meer weten?
Het water slijt een pad door het zand. Dit is een goed voorbeeld van erosie. Ook in Nederland kan je in de natuur naar erosie kijken. In Zuid-Limburg heb je heuvellandschap dat ontstaan is door eeuwen van erosie.
Ook bij het strand zorgt het zeewater voor erosie. Nederland heeft natuurlijk heel veel strand, dus wordt goed in de gaten gehouden waar het meeste zand verdwijnt.