Als je een bal op de grond laat vallen, stuitert hij meestal even omhoog. De ene bal stuitert hoger dan de andere. Hoe komt dat? In dit proefje gaan we uitzoeken hoe ballen energie uitwisselen.
Nodig:
- basketbal of voetbal
- tennisbal
Stappen:
Dit proefje begint met een stukje theorie over energie uitwisselen. Dat klinkt soms best even moeilijk, maar het wordt snel duidelijk als je het gaat doen.
Je gaat in dit proefje aan de slag met een paar verschillende soorten energie. In de eerste plaats kijk je naar het verschil tussen kinetische energie en potentiële energie. Maar je kijkt ook naar snelheid en massa.
Begin met de basketbal of voetbal. Hou deze met twee armen gestrekt voor je. Het is handig om dat voor een muur te doen, zodat je straks precies kan meten waar de bal naar terug stuitert. Laat de bal los en kijk goed to waar hij weer omhoog stuitert.
Voer hetzelfde experiment ook uit met de tennisbal. Hou deze met twee armen gestrekt voor je en laat hem los. Let ook hier goed op tot welke hoogte de bal stuitert. Let wel op dat je niet gooit. Als je de bal gooit, krijgt hij namelijk al snelheid mee. Je moet hem echt laten vallen.
Je gaat het proefje nu iets aanpassen. Leg de tennisbal op de basketbal (of voetbal) en hou ze samen vast. Laat ze dan ook samen vallen. Let goed op het resultaat van de twee ballen.
Vragen:
- Hoe hoog stuiterde de basketbal/voetbal de eerste keer?
- Hoe hoog stuiterde de tennisbal de eerste keer?
- Hoe hoog stuiterde de basketbal/voetbal de tweede keer?
- Hoe hoog stuiterde de tennisbal de tweede keer?
- Hoe denk je dat dat verschil komt?
Meet weten:
Het is je waarschijnlijk opgevallen dat de tweede keer de tennisbal veel hoger stuiterde en de basketbal of voetbal minder hoog. Dat komt omdat de twee ballen energie uitwisselen op het moment dat ze de grond raken en weer omhoog stuiten. De basketbal verloor energie, terwijl de tennisbal er juist energie bijkreeg. Met meer energie kan de tennisbal hoger stuiteren. Je kan het nog een keer proberen door de tennisbal onder te doen en de basketbal boven. Wat is dan de uitkomst?
Dat uitwisselen van energie is ook wat je ziet bij dominosteentjes het ene steentje geeft de energie door aan de volgende. Je kan het natuurlijk ook nog met andere dingen doen zoals hier in dit filmpje van HeyHeyHey.
Wil je blijven stuiteren? Kijk dan ook eens naar dit proefjes om een stuiterbal te maken.