De meeste planten zijn groen. Maar ze zijn gelukkig niet allemaal van hetzelfde groen, dat zou ongelofelijk saai zijn. Wist je dat er in een plant zelfs drie verschillende kleurstoffen zitten? In dit leuke scheikundeproefje ga je de kleurstof uit de bladeren van een plant halen. In scheikunde heet dat: ‘extraheren’.
Nodig
- 30 ml spiritus
- 30 ml wasbenzine
- actieve kool
- een handvol verse bladeren
- vuurvast schaaltje
- 2 flesjes van minimaal 50 ml
- vijzel
- 5 koffiefilters
- trechter
- een kleine erlenmeyer (of reageerbuisje)
Stappen
Eerst gaan we de spiritus kleurloos maken. Maal de actieve kool fijn tot een poeder. Je kan hier het beste een vijzel voor gebruiken. Doe het actieve koolpoeder in een fles en schenk er de spiritus bij. Goed schudden en hierna door een koffiefilter schenken in de tweede fles. Om het echt goed kleurloos te krijgen kan je het wel drie keer door een koffiefilter schenken. Pak wel elke keer een schone filter.
Maal nu in de vijzel de bladeren fijn. Als je geen vijzel hebt, kan je ze ook met een mes in hele, hele kleine stukjes snijden. Doe nu de gemalen blaadjes in het vuurvaste schaaltje en schenk er wat van de kleurloze spiritus bij. Om te zorgen dat de spiritus en de gemalen bladeren goed mengen moet je het bakje even verwarmen. Doe dit zachtjes en voorzichtig. Het hoeft niet heel lang, een paar minuten is genoeg.
Als je het een paar minuten hebt verwarmd, kan je het van het vuur halen en laten afkoelen. Pak nu een nieuw koffiefilter en giet het met de koffiefilter in de trechter rustig in de erlenmeyer. Als de spiritus in de erlenmeyer zit, kan je de wasbenzine toevoegen. Zet de kurk op de erlenmeyer en schud goed.
Als je klaar bent met schudden zet je de erlenmeyer even rustig neer. Als de vloeistoffen tot rust zijn gekomen zie je dat ze in tweeën zijn gesplitst. De bovenste laag met benzine is een andere kleur dan de spiritus beneden.
Vragen
- Waarom denk je dat je eerst de spiritus kleurloos moet maken?
- Welke twee kleuren heb je op het eind over?
- Welke kleur zit boven?
- Welke kleur zit er beneden?
- Waarom denk je dat de ene kleur in benzine oplost en de andere in spiritus?
Meer weten?
We hebben net gezien dat er meerdere kleuren groen in een plant zitten? Maar waarom is een plant eigenlijk groen? Onze vriend Willem Wever heeft daar een heel goed antwoord op. Maar hoe zit dat dan in de herfst? Bij het Klokhuis hebben ze een filmpje gemaakt waarin ze laten zien waarom de bladeren verkleuren. De kleuren (die je normaal niet meteen ziet) zag je bij dit proefje onderaan in de spiritus wel zitten.